Przełom w walce z lekooporną depresją?
Przełom w walce z lekooporną depresją?
Naukowcy z Wydziału Psychiatrii i Nauk Behawioralnych Uniwersytetu Stanford przeprowadzili procedurę z udziałem 31 uczestników, w wieku od 18 do 78 lat. Badanych łączyło rozpoznanie depresji lekoopornej i obecność myśli samobójczych. W omawianym projekcie każdy z nich przeszedł serię zabiegów przezczaszkowej stymulacji magnetycznej (transcranial magnetic stimulation, TMS). Ostateczną efektywność w uzyskaniu remisji, czyli wycofaniu objawów choroby, określa się nawet na poziomie 90%, na co wskazują wyniki przeprowadzonych pomiarów - informuje portal „The Stanford Daily”, który na bieżąco śledzi życie i działalność naukową w Stanford. Co więcej, wszystkie z osób przestały doświadczać myśli samobójczych.
W czym kryje się wyjątkowość przeprowadzonej procedury?
Po pierwsze, obecność myśli samobójczych nie powodowała wykluczenia z projektu, jak to ma miejsce w niektórych badaniach klinicznych. Po drugie, wykorzystanie technik neuroobrazujących pozwoliło precyzyjnie namierzyć punkt stymulacji, w który kieruje się cewkę (coil) generującą pole magnetyczne. Po trzecie, zastosowano większe natężenie stymulacji przezczaszkowej, co oznacza, że sesje odbywały się wielokrotnie w ciągu dnia, przez pięć kolejnych dni, aby przyspieszyć i wzmocnić efekty protokołu iTBS (intermittent theta-burst stimulation).
Badanie naukowe rządzi się swoimi prawami: nie każdy chętny spełni kryteria wejściowe. Dobrą stroną jednak jest rzetelny pomiar wskaźników stanu zdrowia i wiarygodność doniesień.
Pod czujnym okiem badaczy pacjenci przeszli przez kolejne etapy projektu. Po badaniu psychiatrycznym i neuropsychologicznym, zakwalifikowani uczestnicy zostali włączeni do właściwej części procedury. Najpierw określono lokalizację punktu stymulacji na głowie z użyciem funkcjonalnego rezonansu magnetycznego (functional magnetic resonance, fMRI) i neurolokalizatora Localite Neuronavigaction System, następnie z uzyskanych danych dla każdego uczestnika indywidualnie wyznaczono punkt na głowie.
Projektujący badanie podkreślają, iż ta procedura nie jest nowym narzędziem, lecz specyficznym określeniem parametrów stymulacji rTMS (repetetable TMS). Protokół, nazwany SAINT (Stanford Accerelated Intelligent Neuromodulation Therapy for Treatment-Resistand Depression), został skonstruowany całkowicie w oparciu o podstawową wiedzę uzyskaną w obrzasze neuronauk. Wycelowany w lekooporną depresję i kryzys suicydalny, uderza w nią szybką interwencją - dziennie przeprowadzono dziesięć kilkuminutowych sesji po 1800 impulsów, w sumie 90 tys. impulsów w ciągu pięciu dni.
Ściśle ukierunkowane pole magnetyczne oddziałuje precyzyjnie w połączenia kory przedczołowej (prefrontal cortex, PFC) z innymi rejonami mózgu. Z wykorzystaniem protokołu rTMS i wiedzy uzyskanej ze szczegółowej analizy pracy mózgu każdego uczestnika, stymulacja okazała się bardzo skuteczna. Po ponownym badaniu psychiatrycznym stwierdzono, iż 28 z 31 badanych uzyskało remisję objawów depresji, ponadto, u wszystkich potwierdzono nieobecność myśli samobójczych.
Jedno jest pewne, mimo intensywności projektu, nie stwierdzono poznawczych skutków ubocznych, przebieg procedury całkowicie zabezpieczał bezpieczeństwo badanych. Osoby biorące udział w projekcie świadomie zdecydowały się na poddanie wymogom projektu, ostatecznie jednak komfort i jakość życia znacząco się poprawiły. Kryzys samobójczy został zażegnany szybko i efektywnie, a z obecnością objawów depresji rozprawiono się skuteczniej niż w przypadku farmakoterapii czy terapii elektrowstrząsowej. Są to wielkie kroki na ścieżce walki z lekooporną depresją.
Źródła:
Cole, E. J., Stimpson, K. H., Bentzley, B. S., Gulser, M., Cherian, K., Tischler, C., … Keith, D. (2019). Stanford Accelerated Intelligent Neuromodulation Therapy for Treatment-Resistant Depression (SAINT-TRD), 1-25.
Przeczytaj nasze artykuły
Karolina Poczopko
