Toksyna botulinowa jest naturalnie występującym białkiem, neurotoksyną, która w ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat została przekształcona w bezpieczny i skuteczny lek do terapii wielu różnych schorzeń neurologicznych, w tym niektórych zaburzeń ruchowych.

Toksyna botulinowa (botulina) działa poprzez blokowanie neuroprzekaźnika (acetylocholiny) biorącego udział w skurczu mięśni. Terapia toksyną botulinową pozwala na rozluźnienie mięśni (tymczasowe, miejscowe i w pełni odwracalne porażenie mięśni), dzięki czemu likwiduje ich nadmierny przykurcz, łagodząc objawy, takie jak ból i sztywność mięśni.

Terapia botulinowa oferuje szeroki wachlarz korzyści dla pacjentów cierpiących na różnorodne schorzenia neurologiczne. Główne korzyści ze stosowania terapii botulinowej to: ulga w bólu, małoinwazyjne leczenie, długotrwałe rezultaty. Poprzez blokowanie sygnałów nerwowych i zmniejszenie nadmiernej aktywności mięśniowej, terapia botuliną pomaga w łagodzeniu bólu, poprawie funkcji ruchowych, oferując pacjentom skuteczne i bezpieczne rozwiązania.

Migrena przewlekła

• Redukcja liczby dni migrenowych: Pacjenci doświadczają mniejszej liczby dni z migreną, co znacząco poprawia jakość życia.
• Zmniejszenie intensywności bólu: Leczenie migreny przewlekłej botoksem może zmniejszać również intensywność bólu migrenowego.

Blefarospazm (kurcz powiek)

• Redukcja mimowolnych skurczów mięśni: Skuteczne zmniejszenie mimowolnych skurczy powiek, co poprawia komfort pacjentów.
• Poprawa funkcji ruchowych: Lepsza kontrola nad mięśniami powiek ułatwia codzienne funkcjonowanie.

Połowiczy kurcz twarzy

• Zmniejszenie skurczów twarzy: Leczenie toksyną botulinową pomaga redukować mimowolne skurcze mięśni twarzy, poprawiając estetykę i funkcję mięśni twarzy.
• Poprawa jakości życia: Zmniejszenie objawów poprawia komfort życia i pewność siebie pacjentów.

Bruksizm

• Redukcja nadmiernej aktywności mięśni: Leczenie bruksizmu toksyną botulinową zmniejsza nadmierną aktywność mięśni szczęki, co redukuje zgrzytanie zębami chroni przed ich uszkodzeniem.
• Łagodzenie bólu: Zmniejszenie napięcia mięśniowego łagodzi ból związany z bruksizmem.

Depresja

• poprawa samopoczucia:
• zmniejszenie negatywnych myśli i wewnętrznego napięcia:

Dzięki tym efektom terapii toksyną botulinową, pacjenci mogą cieszyć się lepszą jakością życia i większą niezależnością w codziennych czynnościach.

Toksyna botulinowa jest wstrzykiwana za pomocą cienkiej i krótkiej igły bezpośrednio do mięśni lub podskórnie, blokując połączenia nerwowo-mięśniowe. Łagodzi to skurcze i inne stany związane z nadaktywnością mięśni.

Gdy lekarz jest gotowy do podania zastrzyku toksyny botulinowej, wybiera mięśnie, analizując ich charakterystykę, tj. nieprawidłowe ułożenie lub aktywność. Czasami zabiegi muszą być wykonywana z kontrolą USG (ultrasonografu). Liczba zastrzyków zależy od wielkości mięśnia, oraz innych czynników. Po zabiegu pacjent powinien odpocząć i powstrzymać się od forsownych ćwiczeń przez 2 do 3 dni. Zalecenia mogą się różnić w zależności od leczonego zaburzenia.

Sama procedura iniekcji trwa zaledwie kilka minut a pacjenci często zauważają poprawę objawów o 50%-90%, która może trwać 2-3 miesiące, a w niektórych przypadkach nawet dłużej. Ponieważ efekty płynące z zastrzyków z botuliny zanikają z czasem, skuteczne leczenie botuliną wymaga, aby pacjenci otrzymywali zastrzyki 2-4 razy w roku. Leczenie może być kontynuowane przez czas nieokreślony, o ile nie wystąpi żadna poważna reakcja niepożądana. Ważna jest przerwa, którą należy zachować pomiędzy podaniami kolejnych dawek toksyny botulinowej: wynosi ona minimum 3 miesiące.

Skutki uboczne terapii toksyną botulinową są na ogół łagodne, i szybko ustępują. Ponieważ lek powoduje osłabienie mięśni, w miejscu wstrzyknięcia substancji leczniczej pacjenci mogą doświadczyć tymczasowego miejscowego bólu, związanego ze skurczem ostrzykniętego mięśnia i przebiciem skóry igłą. Ryzyko wystąpienia objawów ubocznych jest największe u dzieci z porażeniem mózgowym leczonych z powodu spastyczności.

Najczęstszymi możliwymi skutkami ubocznymi terapii toksyną botulinową są:

• siniaki / podbiegnięcia krwawe w miejscu wkłucia
• tymczasowy obrzęk w miejscu wkłucia.
• bolesność w miejscu wstrzyknięcia substancji
• wysypka
• infekcja skóry w miejscu wstrzyknięcia botuliny

Do najważniejszych przeciwwskazań do terapii toksyną botulinową zalicza się :

• aktywną infekcję skórną w obszarze zabiegowym,
• nadwrażliwość lub alergię na toksynę botulinową
• ciążę i karmienie piersią
• przyjmowanie niektórych antybiotyków
• zaburzenia nerwowo-mięśniowe (tj. miastenia gravis, zespół Lamberta-Eatona czy stwardnienie zanikowe boczne (ALS))

Przed przystąpieniem do terapii toksyną botulinową w neurologii, ważne jest przeprowadzenie dokładnej oceny stanu zdrowia pacjenta i uwzględnienie wszystkich potencjalnych przeciwwskazań. W Magwise pacjenci są badani przez lekarza neurologa, który kwalifikuje do terapii toksyną botulinową i jest w stanie ocenić, czy terapia dla nich bezpieczna i odpowiednia. W trakcie wizyty kwalifikującej, pacjenci powinni informować lekarza o wszystkich przyjmowanych lekach. Jest to bardzo ważne, ponieważ niektóre leki, zwłaszcza aminoglikozydy (antybiotyki) i inne leki wpływające na transmisję nerwowo-mięśniową, mogą zwiększać ryzyko działania toksyny botulinowej.

Aby dowiedzieć więcej zapraszamy do kontaktu z Kliniką Magwise, gdzie specjalizujemy się w terapii toksyną botulinową zaburzeń neurologicznych.

• Lim, E., Seet, R. Use of botulinum toxin in the neurology clinic. Nat Rev Neurol 6, 624–636 (2010). https://doi.org/10.1038/nrneurol.2010.149
• Malcangi G, Patano A, Pezzolla C, Riccaldo L, Mancini A, Di Pede C, Inchingolo AD, Inchingolo F, Bordea IR, Dipalma G, Inchingolo AM. Bruxism and Botulinum Injection: Challenges and Insights. J Clin Med. 2023 Jul 10;12(14):4586. doi: 10.3390/jcm12144586. PMID: 37510701; PMCID: PMC10380379.