Co to jest ketamina?

Ketamina to substancja, która pierwotnie została opracowana i zatwierdzona jako środek znieczulający stosowany operacyjnie (dysocjant psychodeliczny), a obecnie wykorzystuje się ją również w niższych, tzw. „subanestetycznych” dawkach, aby wspomagać leczenie zaburzeń nastroju i uzależnień. Ketamina może być podawana tylko i wyłącznie pod kontrolą lekarza.

Jak działa ketamina w leczeniu depresji lekoopornej?

Ketamina w leczeniu depresji lekoopornej działa poprzez wywołanie krótkotrwałego, lecz intensywnego doświadczenia subiektywnego, tzw. stanu dysocjacji, który ma potencjał wyzwolenia po sesji pozytywnej zmiany nastroju, motywacji, procesów poznawczych i zachowania.

Jaki jest mechanizm działania ketaminy?

Ketamina działa poprzez blokowanie aktywności receptora N-metylo-D-asparaginianowego (NMDA), co w konsekwencji aktywuje receptory AMPA, które uwalniają inne cząsteczki wspomagające komunikację między komórkami mózgowymi wzdłuż nowych ścieżek, co może wpływać na poprawę nastroju, wzorce myślowe oraz funkcje poznawcze, takie jak pamięć. Wzrost poziomu glutaminianu po podaniu ketaminy powoduje zwiększenie aktywności synaptycznej, m.in. w obszarach mózgu odpowiedzialnych za nastrój.

Jak szybko działa ketamina w terapii depresji?

Uważa się, że terapia ketaminą ma szybkie działanie przeciwdepresyjne - efekty terapeutyczne: tj. poprawę nastroju, u wielu pacjentów, zauważa się już w ciągu kilku godzin lub dni po podaniu odpowiedniej dawki leku. Aby zapewnić optymalne efekty terapii, istotne jest powtórzenie sesji ketaminowych odpowiednią ilość razy przez dany okres. Dodatkowo istotnym czynnikiem jest proces integracji.

Nie zniechęcaj się, jeśli pierwsza sesja terapeutyczna z ketamina nie przyniesie oczekiwanych rezultatów.

Niezależnie od tego, jakie masz subiektywne doświadczenia podczas terapii, ketamina działa pozytywnie na mózg - pobudza szlaki nerwowe i zwiększa poziom glutaminianu. Przywrócenie równowagi tych neuroprzekaźników pomaga z czasem regulować reakcję na stres, nastrój i procesy poznawcze - niezależnie od subiektywnego efektu terapeutycznego uzyskanego podczas samego leczenia.

Terapia ketaminą - po co jest terapia integracji doznań psychodelicznych?

Zazwyczaj terapia ketaminą obejmuje kilka sesji podawania leku w klinice, pod nadzorem specjalisty, połączonych z sesjami przygotowującymi i integracyjnymi w formie konsultacji psychoterapeutycznych. Wykorzystując efekty psychodeliczne ketaminy, które umożliwiają wgląd w emocje, Spotkania z psychoterapeutą mają na celu integrację tych doznań i osiągnięcie trwalszych rezultatów przy mniejszej liczbie sesji w porównaniu z sesjami, które polegają na samym podaniu ketaminy bez połączenia z psychoterapią.

Terapia ketaminowa może stanowić okazję do zmierzenia się z trudnymi doświadczeniami, które leżały u podłoża problemów psychicznych.

Co się dzieje po zażyciu ketaminy?

To, co pacjent odczuwa podczas samego leczenia, nie jest jeszcze efektem przeciwdepresyjnym. Ten pojawia się później. Kiedy ketamina znajduje się w organizmie, pacjent może doświadczyć efektów dysocjacyjnych, ale to nie one stanowią istotę terapii. To jedynie etap, przez który się przechodzi, aby leczenie mogło zadziałać. Prawdziwym działaniem terapii ketaminowej jest kaskada zmian w neuroprzekaźnictwie zapoczątkowana przez ketaminę.

Doświadczenie terapii ketaminowej - co się dzieje po zażyciu ketaminy?

Doświadczenie terapii ketaminowej jest niezwykle osobiste i unikalne. Nie ma dwóch osób, które reagują w ten sam sposób. Mimo to większość pacjentów opisuje podobne odczucia - doświadczenie psychodeliczne po zażyciu ketaminy w szczególności to poczucie oddzielenia od własnego „ja” (na okres 1-2 godzin od podania leku). Uważa się właśnie, że to osłabienie ego w trakcie działania substancji jest przełomowym momentem, ponieważ dzięki temu pacjentowi łatwiej jest mieć wgląd - dotrzeć do ukrytych traum, lęków. Integracja psychodeliczna pozwala na przepracowanie trudnych emocji. Wielu pacjentów odzyskuje poczucie nadziei, szczęścia, uwalniając się od wewnętrznych barier i trudnych emocji.

Terapia psychodeliczna ketaminą - dlaczego warto?

Depresja wpływa negatywnie na mózg na wiele sposobów, w szczególności, gdy trwa miesiącami, latami. U osób z ciężką postacią depresji może dochodzić do utraty części komórek nerwowych, szczególności w mOFC (medial orbitofrontal cortex, czyli przyśrodkowej korze oczodołowo-czołowej) - strukturzestukturze mózgu, która bierze udział w podejmowaniu decyzji, motywacji, czy przetwarzaniu emocji.

Efekty terapeutyczne - terapia ketaminą pozwala na regenerację mózgu

Badania pokazują, że już po pierwszym podaniu ketaminy w pozytronowej tomografii emisyjnej (ang. positron emission tomography, PET) można zaobserwować wzrost liczby receptorów serotoninergicznych (HT1B) w hipokampie. Co więcej, wyjściowy niski poziom tych receptorów w brzusznym prążkowiu (VST) koresponduje z poziomem objawów depresji oraz z tym, jak silnie pacjenci reagują na ketaminę - oznacza to, że osoby z niższym wyjściowym poziomem receptorów doświadczają większej redukcji objawów depresyjnych pod wpływem ketaminy.

Terapia ketaminą ma wysoką skuteczność - leczenie depresji lekoopornej

Badanie opublikowane w The New England Journal of Medicine pokazuje, że terapia ketaminą w depresji lekoopornej jest skuteczną alternatywą dla terapii elektrowstrząsowej (ECT, ang. electroconvulsive therapy). Efekty terapeutyczne ketaminy w depresji lekoopornej prezentują się bowiem na podobnym poziomie.
Jest to bardzo ważne odkrycie, ponieważ przedstawia ketaminę jako opcję alternatywną dla elektrowstrząsów (terapię często ostatniego wyboru ze względu na inwazyjność - m.in. ryzyko pogorszenia pamięci)

Źródło:
Anand, A., Mathew, S. J., Sanacora, G., Murrough, J. W., Goes, F. S., Altinay, M., Aloysi, A. S., ... Hu, B. (2023). Ketamine versus ECT for Nonpsychotic Treatment-Resistant Major Depression. The New England Journal of Medicine, 388(25), 2315–2325. https://doi.org/10.1056/NEJMoa2302399

Terapia ketaminą depresji - szybkie efekty

Uważa się, że terapia ketaminą charakteryzuje się szybkim działaniem przeciwdepresyjnym - wielu pacjentów raportuje poprawę nastroju już w ciągu kilku godzin lub dni po podaniu odpowiedniej dawki leku. Badania kliniczne potwierdzają występowanie efektu przeciwdepresyjnego w ciągu 24 godzin od podania. Badania podają pierwszą poprawę po 2 godzinach i nawet w ciągu 1 godziny po podaniu dawki ketaminy.

Terapia ketaminą - leczenie, które trafia do źródła problemu

Aktualnie ketamina jest jedyną legalną w Polsce substancją o działaniu psychodelicznym. Terapia psychodeliczna jest unikalna - w porównaniu z klasycznymi lekami o działaniu przeciwdepresyjnym, umożliwia pacjentom rzeczywiste dotarcie do źródła depresji, przyczyny, tj. trauma, czy zablokowane emocje. Sesje psychoterapeutyczne z wykwalifikowanym psychologiem umożliwiają proces integracji tych doznań psychodelicznych.

Terapia ketaminowa jest kierowana do osób z depresją lekooporną - do osób, które nie zareagowały pomyślnie na co najmniej dwa różne leki przeciwdepresyjne (stosowane w odpowiedniej dawce przez odpowiedni czas, zgodnie z wytycznymi Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego) w obecnym epizodzie depresji o stopniu nasilenia od umiarkowanego do ciężkiego.

Terapia ketaminą pokazuje również pozytywne efekty u pacjentów:

• z epizodem depresyjnym w chorobie afektywnej dwubiegunowej (jako leczenie wspomagające)
• z objawami depresyjnymi wtórnymi do innych stanów psychiatrycznych (tj. zespół stresu pourazowego (ang. post-traumatic stress disorder, PTSD), lęk uogólniony, fobia społeczna, zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne (ang. obsessive-compulsive disorder, OCD), zespoły bólowe, oraz u osób z ideacją samobójczą - z myślami samobójczymi).

Badania wskazują na poprawę nie tylko samej depresji, ale i objawów choroby podstawowej.

Łagodne skutki uboczne ketaminy obejmują senność, nudności oraz uczucie dezorientacji. Mogą również wystąpić halucynacje, skoki ciśnienia krwi i problemy z oddychaniem. Większość skutków ubocznych ketaminy ustępuje w ciągu kilku godzin.
Aby zapewnić bezpieczeństwo, nad terapią czuwa lekarz, który monitoruje ciśnienie krwi, tętno, stan psychiczny pacjenta przed, w trakcie i po podaniu leku.

Głównym celem podczas podania ketaminy jest zapewnienie pacjentom maksymalnego komfortu i stanu relaksu. Dlatego ważne jest, aby informować swojego lekarza przeprowadzającego terapię ketaminą, jeśli podczas zabiegu pojawią się objawy, które są dla Ciebie niekomfortowe.

Terapia ketaminą jest z reguły dobrze traktowana u osób bez czynników ryzyka. Tak jak każda terapia, wymaga wykluczenia ewentualnych przeciwwskazań. Lekarz na podstawie dokładnego wywiadu decyduje indywidualnie o każdym przypadku.

Bezwzględne przeciwwskazania:

• Nadwrażliwość na ketaminę
• Nieustabilizowane nadciśnienie tętnicze
• Ciężka choroba układu sercowo-naczyniowego (np. niewyrównana niewydolność serca, niedawno przebyty zawał)
• Stany psychotyczne (szczególnie niezdiagnozowana schizofrenia lub ostra psychoza) - ryzyko nasilenia objawów
• Ciąża i karmienie piersią- ze względu na brak wystarczających danych dotyczących bezpieczeństwa stosowania ketaminy w ciąży

Względne przeciwwskazania:

• Problemy z wątrobą lub nerkami (w szczególności, jeśli planowane są powtarzane dawki ketaminy
• Obecne lub wcześniejsze uzależnienie od alkoholu czy innych substancji psychoaktywnych
• Padaczka (ketamina może zwiększać ryzyko napadów padaczkowych)
• Podwyższone ciśnienie śródczaszkowe lub problemy, takie jak oczopląs
• Historia zespołu serotoninowego (reakcja na leki wpływające na serotoninę)
• Utrata kontaktu z rzeczywistością (derealizacja, depersonalizacja) - zależnie od diagnozy i nasilenia objawów

Ketamina domięśniowa

Proces leczenia składa się z pięciu kluczowych etapów:

1. Kwalifikacja do terapii
   Pierwszym krokiem jest konsultacja z psychiatrą. Podczas spotkania lekarz:
   • ocenia wskazania do leczenia ketaminą
   • sprawdza przeciwwskazania psychiatryczne i ogólnomedyczne
   • w razie potrzeby zleca dodatkowe badania (np. EKG, morfologię)

Konsultacja kwalifikująca diagnozę ma celu również zweryfikowanie diagnozy, dlatego oprócz wywiadu przeprowadzanego na spotkaniu, pacjent może zostać poproszony o dostarczenie wcześniejszej dokumentacji medycznej. Lekarz dokładnie omawia przebieg terapii, przedstawia korzyści, przeciwskazania. To również czas na odpowiedzenie na ewentualne pytania pacjenta dotyczące terapii. Na tym etapie podpisywane są także wszystkie niezbędne zgody, co gwarantuje bezpieczne i świadome rozpoczęcie terapii. Kwalifikujemy pacjentów wieku od 18 do 65 lat. Indywidualnie rozpatrujemy podawanie ketaminy u pacjentów 65+.

2. Spotkania przygotowawcze z psychoterapeutą

Przed pierwszym podaniem ketaminy pacjent spotyka się z psychoterapeutą dwa razy w celu przygotowania do terapii, zbudowania poczucia bezpieczeństwa. Podczas tych dwóch spotkań psychoterapeuta wyjaśnia proces terapii, omawia oczekiwania i wątpliwości i ocenia gotowość pacjenta do uczestnictwa w terapii.

3. Sesje podawania ketaminy i proces integracji

Terapia obejmuje osiem serii podań ketaminy w formie zastrzyków domięśniowych. Podanie leku jest przeprowadzane przez lekarza psychiatrę. Każda seria trwa około 30 minut i ma miejsce dwa razy w tygodniu. Po okresie monitoringu pacjent uczestniczy w sesji psychoterapeutycznej, której celem jest integracja doświadczeń psychodelicznych, pogłębienie wglądów uzyskanych podczas terapii. Całość trwa około półtorej godziny. Pacjent po zakończeniu sesji terapeutycznej powinien zostać odebrany przez opiekuna (jest to konieczne ze względów bezpieczeństwa).

4. Sesje zamykające terapię

   Po zakończeniu cyklu podawań ketaminy odbywają się dwie sesje z psychoterapeutą podsumowujące terapię (sesje integracyjne końcowe). To czas na podsumowanie procesu, omówienie efektów terapii i utrwalenie nowych strategii na postawie wniosków terapeutycznych.

5. Sesja podsumowująca (Follow-up)

Trzy tygodnie po ostatniej sesji pacjent spotyka się ponownie z psychiatrą. Podczas tego spotkania oceniane są efekty terapeutyczne, a także planowane dalsze kroki terapeutyczne, aby zapewnić długotrwałe korzyści leczenia.

Dlaczego wybrać terapię ketaminą w Magwise?

W Centrum Medycznym Magwise specjalizujemy się w podawaniu ketaminy domięśniowej, co nie tylko obniża koszt leczenia, ale i zwiększa bezpieczeństwo dla pacjenta.

Nad bezpieczeństwem terapii czuwa lekarz psychiatra. Terapia wymaga monitoringu ciśnienia, tętna, stanu psychicznego pacjenta przed, w trakcie i po podaniu leku.

Każda sesja terapeutyczna obejmuje integrację doznań z wykwalifikowanym psychoterapeutą. Integracja doznań psychodelicznych pomaga osiągnąć lepsze rezultaty terapii.

Cenę terapii ketaminą znajdziesz w naszym CENNIKU.

Cena obejmuje:

• lek
• podanie leku: 8 sesji, podczas których lekarz psychiatra czuwa nad bezpieczeństwem i prawidłowym przebiegiem terapii
• 8 sesji integracji doznań psychodelicznych z psychoterapeutą
• wizytę psychiatryczną podsumowującą (tzw. Follow-Up)

Aby przejść terapie ketaminą, niezbędne jest odbycie wizyty kwalifikacyjnej, w trakcie której lekarz psychiatra ocenia dokładnie rozpoznanie, wskazania i ewentualne przeciwskazania. Po tym mają miejsce obowiązkowe dwie wizyty u psychologa, który będzie przeprowadzał sesje integracji. Pod koniec terapii pacjent umawia się na dwie sesje zamykające z psychologiem.

1. Polski standard leczenia racemiczną ketaminą pacjentów z zaburzeniami depresyjnymi opracowany przez zespół roboczy powołany przez Konsultanta Krajowego w dziedzinie psychiatrii.(2024) Psychiatria Polska, 58(3), 377–401. https://doi.org/10.12740/PP/189494
2. Grieve, S. M., Korgaonkar, M. S., Koslow, S. H., Gordon, E., & Williams, L. M. (2013). Widespread reductions in gray matter volume in depression. NeuroImage. Clinical, 3, 332–339.
3. Tiger, M., Veldman, E. R., Ekman, C. J., Halldin, C., Svenningsson, P., & Lundberg, J. (2020). A randomized placebo-controlled PET study of ketamine´s effect on serotonin1B receptor binding in patients with SSRI-resistant depression. Translational psychiatry, 10(1), 159. https://doi.org/10.1038/s41398-020-0844-4
4. Feder, A., Costi, S., Rutter, S. B., Collins, A. B., Govindarajulu, U., Jha, M. K., Horn, S. R., Kautz, M., Corniquel, M., Collins, K. A., Bevilacqua, L., Glasgow, A. M., Brallier, J., Pietrzak, R. H., Murrough, J. W., & Charney, D. S. (2021). A Randomized Controlled Trial of Repeated Ketamine Administration for Chronic Posttraumatic Stress Disorder. The American journal of psychiatry, 178(2), 193–202. https://doi.org/10.1176/appi.ajp.2020.20050596
5. Taylor, J. H., Landeros-Weisenberger, A., Coughlin, C., Mulqueen, J., Johnson, J. A., Gabriel, D., Reed, M. O., Jakubovski, E., & Bloch, M. H. (2018). Ketamine for Social Anxiety Disorder: A Randomized, Placebo-Controlled Crossover Trial. Neuropsychopharmacology : official publication of the American College of Neuropsychopharmacology, 43(2), 325–333. https://doi.org/10.1038/npp.2017.194
6. Sajid, S., Mann, J.J. & Grunebaum, M.F. Clinical trials since 2020 of rapid anti-suicidal ideation effects of ketamine and its enantiomers: a systematic review. Transl Psychiatry 15, 44 (2025). https://doi.org/10.1038/s41398-025-03255-0
7. Sajid, S., Lawrence, R. E., Galfalvy, H. C., Keilp, J. G., Moitra, V. K., Mann, J. J., & Grunebaum, M. F. (2024). Intramuscular ketamine vs. midazolam for rapid risk-reduction in suicidal, depressed emergency patients: Clinical trial design and rationale. Journal of affective disorders reports, 15, 100690. https://doi.org/10.1016/j.jadr.2023.100690