Objawy OCD zwykle postrzegane są jako bezproduktywne. Osoby chore próbują się im opierać, jednak przy próbie zaniechania czynności przymusowej pojawia się w przypadku nerwicy natręctw intensywny lęk. U pacjenta z czasem utrwala się mechanizm unikowy, tzw. rytuały odczyniające, przybierające często charakter stereotypowych, zupełnie bezsensownych czynności.
W ciężkich postaciach OCD natręctwa wypełniają nawet ponad 80% czasu, prowadzą do znaczącego utrudnienia funkcjonowania, a nawet do inwalidztwa. Około połowa pacjentów w efekcie tego cierpi na depresję. Poniżej kilka często występujących objawów OCD:
Objawy obsesyjne:
- Obsesje dotyczące czystości i higieny, takie jak obawy o zarazki, brud, infekcje.
- Obsesje dotyczące symetrii i porządku, które prowadzą do konieczności ustawiania i uporządkowania przedmiotów.
- Obsesje związane z obawami o szkodzenie sobie lub innym, takie jak strach przed wypadnięciem z okna lub narażeniem innych na niebezpieczeństwo.
- Obsesje związane z liczeniem, powtarzaniem lub mierzeniem, które są wykonywane w sposób rutynowy.
- Obsesje dotyczące religii, moralności, seksualności lub innych kontrowersyjnych tematów.
Objawy kompulsyjne:
- Kompulsywne mycie i dezynfekowanie, często wielokrotne i w nadmiarze
- Kompulsywne sprawdzanie, np. czy drzwi są zamknięte, czy ogień jest zgaszony
- Kompulsywne liczenie lub wykonywanie rytuałów liczenia
- Kompulsywne powtarzanie czynności, np. wchodzenie i wychodzenie z pomieszczenia kilkakrotnie
- Kompulsywne porządkowanie i układanie przedmiotów według konkretnych wzorców