Podejmowanie decyzji sprawia Ci problem? Usprawnij proces decyzyjny w biznesie i na co dzień.

Podejmowanie decyzji, czy mniejszych, czy większych, towarzyszy nam na co dzień w życiu i w biznesie. Często podjęcie jednej decyzji niesie ze sobą długofalowe skutki. Uświadomienie sobie, jak wygląda proces decyzyjny, może pomóc nam działać efektywnie nawet pod presją oraz oszczędzić stres i nieprzyjemne konsekwencje nietrafnych decyzji. W tym artykule dowiesz się, jak lepiej podejmować decyzje oraz jak może pomóc w tym neurofeedback i mindfulness.

Co to jest proces podejmowania decyzji?

Podejmowanie decyzji to proces dokonywania wyborów poprzez gromadzenie informacji, identyfikację możliwości, analizę konsekwencji działań i ocenę alternatywnych rozwiązań.

Uświadomienie sobie, jak wygląda i z jakich kroków składa się proces podejmowania decyzji, może pomóc w podejmowaniu bardziej świadomych, przemyślanych wyborów. Ta umiejętność zwiększa szanse na dokonanie najbardziej satysfakcjonującego wyboru. Poniżej w tekście znajdziesz również możliwe psychologiczne pułapki w podejmowaniu decyzji i strategie ich unikania, autorstwa Johna S. Hammonda, Ralpha L. Keeneya i Howarda Raiffy.

Etapy podejmowania decyzji

Nieumiejętność podejmowania decyzji wynika często z nieznajomości procesu decyzyjnego. Proces ten można podzielić na kilka zasadniczych etapów. Znajomość tych etapów jest przydatna do podejmowania skutecznych decyzji.

Krok 1: Określenie celu decyzji

Kluczowe jest precyzyjne zdefiniowanie natury i celu decyzji. Pomocne mogą być pytania: „Po co?”, „Czego chcemy?”, „Jakie są nasze priorytety?”, „Co jest osiągalne?”

Krok 2: Zbieranie istotnych informacji

Zanim podejmiesz decyzję, warto zgromadzić niezbędne informacje i zidentyfikować luki w danych.

Krok 3: Określenie możliwych opcji

Na tym etapie sporządź listę wszystkich realnych i pożądanych alternatyw.

Krok 4: Analiza i ocena opcji

Oceń konsekwencje każdej opcji, rozpisz plusy i minusy oraz uszereguj alternatywy według priorytetów.

Krok 5: Wybór najlepszej opcji

Po analizie wybierz najlepszą opcję lub połącz kilka rozwiązań.

Krok 6: Wdrożenie decyzji

Czas na działanie – podejmij konkretne kroki, aby wcielić w życie podjętą decyzję.

Krok 7: Ocena skutków decyzji

Sprawdź, czy decyzja przyniosła oczekiwane efekty i w razie potrzeby wprowadź zmiany.

Przy wyborze najlepszej opcji warto unikać następujących pułapek:

• Pułapka status quo – preferowanie obecnej sytuacji i unikanie zmian.
• Pułapka kosztów utopionych – kontynuowanie działań ze względu na wcześniej poniesione koszty.
• Pułapka potwierdzenia – skłonność do poszukiwania informacji potwierdzających nasze wcześniejsze przekonania.

Problem z podejmowaniem decyzji – skąd się bierze?

Trudności w podejmowaniu decyzji są powszechne i mogą wynikać z różnych czynników.

Zmęczenie decyzyjne

Podejmowanie wielu decyzji w dłuższym okresie może prowadzić do przeciążenia i skłaniać do wybierania najprostszych opcji.

Podejmowanie decyzji w warunkach niepewności

Nie zawsze mamy dostęp do pełnych informacji. Ważne jest akceptowanie niepewności i przygotowanie alternatywnych rozwiązań.

Strach przed odpowiedzialnością

Obawa przed konsekwencjami może paraliżować. Warto minimalizować ryzyko i zaakceptować, że błędy są częścią procesu.

Pułapka przypisywania

Poleganie na łatwo dostępnych w pamięci informacjach zamiast na obiektywnych danych.

Lęk przed oceną i krytyką

Strach przed popełnieniem błędu często wynika z wcześniejszych doświadczeń. Warto konsultować się z mentorami i skupić na procesie, a nie perfekcji.

Możliwe są dwa scenariusze:

• Pułapka nadmiernej pewności siebie – przecenianie własnych umiejętności.
• Pułapka ostrożności – unikanie ryzyka mimo uzasadnionych korzyści.

Jak nauczyć się podejmować decyzje?

Należy zrozumieć, że do podejmowania decyzji potrzebny jest odpowiedni stan mentalny i skupienie. Pomocne mogą być techniki takie jak neurofeedback i mindfulness. Możesz nauczyć się ich dzięki odpowiedniemu treningowi prowadzonemu przez specjalistę.

7 etapów podejmowania decyzji:

1. Określenie problemu
2. Zbieranie informacji
3. Identyfikacja alternatyw
4. Ocena opcji
5. Podjęcie decyzji
6. Wdrożenie decyzji
7. Analiza skutków

Jak podejmować trudne, właściwe i ostateczne decyzje?

Zanim zaczniesz analizować opcje, określ, co sprawia, że wybór jest trudny. Możliwe przyczyny:

• Niepewność – brak wystarczających informacji.
• Ryzyko – obawa przed negatywnymi konsekwencjami.
• Emocje – strach przed zmianą, presja społeczna.
• Konflikt wartości – rozbieżność między logiką a emocjami.

Zrozumienie źródła trudności pozwala podjąć świadome i trafne decyzje.

Źródła:

• The Hidden Traps in Decision Making
• Hammond, J. S., Keeney, R. L., & Raiffa, H. (1999). Smart Choices: A Practical Guide to Making Better Decisions. New York: Broadway Books.